اهمیت و جایگاه فرهنگی- اقتصادی صنایع دستی از نگاه صنعتگر فعال قزوینی/ پن‌بافی و نوار دست‌بافت الموت در حال فراموشی

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر شاخص، بدون شک یکی از افتخارات هر ملت و کشوری، صنایع بومی و دستی آن کشور است. چراکه این صنعت و به عبارتی این هنر – صنعت بی‌بدیل و بی‌رقیب حاصل ذوق و هنر، سلیقه، ابتکار و خلاقیت هنرمندان و صنعتگران عزیزی است که صبورانه آداب، سنن و رسوم و در یک کلام پیام فرهنگی نسل‌ها را در محصولات تولیدی شان متجلی کرده و از آن پاسداری می‌کند.

زهرا کریمی یکی از صنعتگران فعال قزوینی در حوزه صنایع دستی است که سابقه ۸ ساله فعالیت در این رشته را دارد. وی متولد سال ۶۱ است. رشته تحصیلی‌اش در دوران دبیرستان طراحی دوخت بوده و در دانشگاه رشته مهندسی کشاورزی را ادامه داده است.

در ادامه گفت‌وگوی خواندنی با این هنرمند در رابطه با صنایع دستی استان و مشکلات پیش‌روی آن را می‌خوانیم.

چه عاملی سبب شد وارد عرصه صنایع دستی شوید؟

اول اینکه در زمینه هنری ریشه داشتم و هم‌اکنون هم آثاری از مادربزرگ و اجدادم به یادگار دارم؛ علاقه به کارهای هنری و رشته تحصیلی‌ام در دبیرستان که آن هم مربوط به هنر بود مزید بر علت شد تا به دنبال علاقه‌ام رفته و وارد رشته جذاب صنایع دستی شوم.

در چه گرایش‌هایی از صنایع دستی فعالیت دارید؟

بنده را بیشتر در رشته‌های پن‌بافی، گلیم و حصیر می‌شناسند اما در سایر گرایش‌ها همچون معرق، ترمه دوزی، طراحی سنتی و غیره هم آموزش دیده‌ام.

چند سال است وارد کار صنایع دستی شدید؟

از سال ۸۶ وارد این حوزه شدم.

صنایع دستی شاخص استان بیشتر کدام‌ها هستند؟

استان قزوین صنایع دستی فراوانی دارد و رشته‌های شاخص آن گلیم‌بافی و پن‌بافی بوده که مختص الموت است و هم‌چنین گره‌بافی؛ البته رشته‌های زیادی دارد و من در حال حاضر بیش از این حضور ذهن ندارم.

آیا در استان قزوین به صنایع دستی آن‌طور که شایسته هست بها داده می‌شود؟

بله، به صنایع دستی بها داده می‌شود اما هنوز جای پیشرفت زیادی دارد و جادارد به صنعت‌گران توجه بیشتری شود چراکه همکاران خودم قانع و علاقه‌مند کار می‌کنند اما گاهی که در کارشان گرده می افتد و زمانی‌که بحث اقتصاد وارد آن می‌شود وقفه ایجاد خواهدشد و همان‌طور که می‌دانید لازمه خلق یک اثر هنری برای یک هنرمند داشتن آرامش بوده و از این جهت نیاز به کمک و حمایت بیشتری است البته این به معنا نیست که کمک و حمایت وجود ندارد.

به خود شما برای راه‌اندازی یک فروشگاه برای عرضه تولیدات که در آن مشغول به فعالیت هستید چقدر کمک شده است؟ آیا با سرمایه شخصی چنین مکانی را ایجاد کرده‌اید؟

سرمایه اولیه برای خودم نبوده؛ حدود ۵ سال با واحد صنایع دستی همکاری داشتم چه در بحث تولید و چه آموزش و مدتی هم جزء کادرشان بودم و در بحث روابط عمومی با آن‌ها همکاری می‌کردم در نتیجه مشکل مکان نداشتم و پس از آن نیز وام مشاغل خانگی گرفته و یک دوره با آن کردم.

آینده صنایع دستی استان را چطور می‌بینید؟

به نظرم اگر کم‌کاری‌های سازمانی و صنعت‌گر نباشد و همکاری خوبی داشته باشند استان قزوین آینده خوبی در پیش‌رو خواهد داشت.

استقبال مردم با توجه به قیمت‌های نه چندان پایین تولیدات صنایع دستی چگونه است؟

از آن‌جایی که زمان و فکر هنرمند در بحث صنایع دستی دخیل است به همین جهت ارزش بیشتری داشته و قیمت بالاتری دارد البته بنده و سایر افرادی که در این زمینه فعالیت دارند همواره سعی برآن داریم قیمت‌ها را به گونه‌ای تعیین کنیم که مشتری بتواند آن را بخرد چراکه اگر بخواهیم به قیمت واقعی آن را عرضه کنیم شاید خیلی‌ها نتوانند آن را تهیه کنند.

مردم به صنایع دستی علاقه‌مندند و درحال حاضر در اکثر موارد یکی دو قلم صنایع دستی در منازل هست و ما نیز سعی می‌کنیم با مشتریان به توافق برسیم اما در حال حاضر باتوجه به مشکلات اقتصادی به‌وجود آمده قدرت خرید مردم و استقبال از محصولات تا حدودی کاهش یافته است درواقع مردم دوست دارند خرید کنند اما توان آن را ندارند.

استقبال از بحث آموزش در صنایع دستی چگونه است؟

بحث آموزش بیشتر از خرید استقبال می‌شود چراکه مردم دوست دارند یاد بگیرند و خودشان تولیدکننده باشند.

با توجه به گرایش‌های متعددی که کار کردید کدام شاخه از صنایع دستی استان را در خطر انقراض می‌بینید؟

پن‌بافی، نوار دست‌بافت الموت که در گذشته هم راجع به آن صحبت‌هایی داشتیم اگر همین منوال پیش برود تا چند سال آینده با وجود این‌که هنوز افرادی هستند که در این زمینه مشغول فعالیت‌اند؛ از بین خواهد رفت.

چه راهکاری برای جلوگیری از فراموشی این صنایع دستی باارزش پیشنهاد می‌کنید؟

باید تلاش کنیم تا در بین مردم جا بیفتد به طور مثال برای جا افتادن این کار خودم به عنوان یک طراح‌دوخت لباس در بحث نوار مانور داده و آن را به مشتری معرفی می‌کنم اما اینکه مشتری قبول کند یا نه؛ بسته به خود مشتری است. پن استقامت فوق‌العاده‌ای دارد به حدی که شاید لباس از بین برود امت پن روی آن مقاومت بیشتری دارد و من غالبا آن را به مشتری‌هایم معرفی می‌کنم و از ریشه‌اش می‌گویم اما با توجه به اینکه قیمت تا حدودی بالا می‌رود گاهی مخالفت می‌شود.

چه مشکلاتی در صنایع دستی استان قزوین وجود دارد؟

روابط عمومی و اطلاع رسانی در بحث صنایع دستی نقش موثری در بازاریابی این صنعت دارد و با توجه به سابقه‌ام در بحث روابط‌عمومی این نیاز را احساس می‌کنم که از نظر بحث تبلیغات و اطلاع‌رسانی هزینه بیشتری صرف شود.

درآمدزایی در بحث صنایع دستی چگونه است؟

اگر بخواهیم به هنر از نظر مالی نگاه کنیم کار باید بازاری شود و در صورت پیش‌رفتن به شکل سنتی خیلی نمی‌شود روی آن حساب باز کرد. اگر بخواهیم هنری کار کنیم تنها برای دل خودمان کار کرده‌ایم.

آیا به جوانان توصیه می‌کنید گرایش به صنایع دستی داشته باشند؟

حتما توصیه می‌کنم چراکه جدای همه موضوعات چیزی است که ریشه دارد و باید نگه داشته شود. درست است که سختی‌هایی دارد اما به نگه‌داشتن این هنر ریشه‌دار می‌ارزد.

همکاری‌های مسئولین در این رابطه چگونه است؟

مسئولین کمک‌هایی داشتند از قبیل بیمه کردن صنعتگران و شرکت دادن آن‌ها در نمایشگاه‌ها برای فروش تولیداتشان و همین که آموزش این رشته‌ها صورت می‌گیرد خود یک خدمت بزرگ در عرصه هنر است.

توصیه‌ شما به افراد علاقه‌مند درحوزه صنایع دستی چیست؟

اگر هر کسی از سن پایین‌تر وارد رشته‌ای شود از کودکی با آن رشته عجین شده و آن رشته را بیشتر و بهتر لمس خواهد کرد زودتر استادکار خواهد شد.

حرف آخر و ناگفته‌ای اگر باقی مانده بفرمایید؟

از اساتید و افرادی که حمایتم کردند تشکر می‌کنم و امیدوارم فرزندان آینده ما رشته‌های صنایع دستی را نگه داشته و قدر آن را بدانند و این آرزوی قلبی من است.

انتهای پیام/۶۰۰/م۱/م